Het moge duidelijk zijn: ik houd van bibliotheken. En nee, niet alleen universiteitsbibliotheken. Alle bibliotheken. Dus ik was verheugd om te horen dat er in deze boekenweek een documentairereeks op tv zou komen over bibliotheken. Met Frans Bromet. Ook hem vind ik leuk.
Enfin, gisteren de eerste aflevering gezien. En meteen al prijs, want na een minuut of vijf kwam de openbare bibliotheek Nijmegen in beeld. Naast de onvermijdelijke boeken werd er ook een chic uitziende vrouw gezeten op een stoel getoond, die een dakloze bleek te zijn. Ze zit vaak in de bibliotheek. Gezelliger dan de dagopvang, vindt ze. Prachtig droognieuwsgierig geïnterviewd door Bromet, zoals alleen hij dat kan.
Daarna natuurlijk aandacht voor de robots, Robin en Bibi, en die andere ster, Marjolein Hordijk. Ze legde uit wat de scholieren met de robots aan het doen waren: een hackathon met als doel het leven van COPD-patiënten een beetje beter te maken. Geweldig toch?
Verder een bibliotheek in Den Helder, met kinderen die gretig boeken uitzoeken en lenen, en pubers die lekker in de bibliotheek aan het chillen zijn, maar niet zo veel interesse in boeken hebben. Eventueel wel in de DVD's. En een bibliobus. En ook de bibliotheek in aanbouw in Utrecht (in het oude postkantoor).
Of het allemaal niet wat lux is, vraagt Bromet. Misschien, maar we hebben evengoed een krap budget en er is flink bezuinigd, aldus de directeur van de bibliotheek in Utrecht. Hij vergat er bij te vertellen dat het vooral de wijkbibliotheken zijn waar op bezuinigd is. Of dat is eruit geknipt. Maar het is wel zo. Voordat je denkt dat al die luxe voor de gewone burgers te veel geld kost.
Neen, die is juist keihard nodig voor het informatietijdperk waarin we leven, en waarin heel veel mensen hun weg niet meer kunnen vinden, of niet meer in thuis voelen.
Gun ze die paradijselijke huiskamer! Voor hulp bij het invullen van belastingpapieren, of om zich goed te informeren over het waarheidsgehalte van politieke of andere uitspraken. Of om gewoon lekker te lezen of te gamen of boeken, spellen, CD's of DVD's te lenen natuurlijk!
Een goede geschiedenisleraar moet kennis van zaken hebben, uiteraard, maar liefst ook goed kunnen vertellen. In dat opzicht is Bart van Loo (je weet wel, van die Franse Chansons), de ideale geschiedenisdocent. Want wat kan hij meeslepend vertellen en spannende en sappige details opdissen!
Op schrift, maar vooral ook in woord. Dat is een van de redenen waarom ik liever de podcast van zijn nieuwe boek luister dan het boek zelf lees. En niet omdat die gratis is. Nee, het is meer het genot van het luisteren naar je favoriete Belgische oom die je bij het haardvuur in onvervalst Vlaams vertelt over Philips de Stoute, Philips de Goede, Jan zonder vrees, Jacoba van Beieren en Jeanne d´Arc. Namen die je wel kent, maar waar je de verhalen niet meer precies van weet.
En het zijn niet zo maar kletspraatjes. Van Loo heeft de Bourgondiërs zeer nauwkeurig bestudeerd. Vijf jaar lang, nog langer dan dat hij over zijn hele studie Frans heeft gedaan!
Voorlopig hang ik, zonder dat hij het zelf ziet, aan zijn lippen. Soms binnen op de bank, soms buiten in de zon, en soms tijdens een wandeling. Wat een uitvinding, die walkman! Nou ja, de moderne versie daarvan dan. Heerlijk!
Nee, ik was er zelf niet bij. Maar gelukkig hoef je tegenwoordig niet meer overal fysiek heen te reizen om er toch bij te zijn. Hierbij een prachtige integrale opname van een Balie-event rondom de roman Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer met als ondertitel: wat betekent het om Europeaan te zijn?
Met verschillende gasten, waaronder Ilja zelf,Ellen ten Damme, Rutger Pontzen en Geerte Udo. De avond start met violiste Hawijch Elders, die een stuk van Paganini ten gehore brengt. Magistraal.
Eens in de zoveel tijd borrelt de discussie weer op: heeft het leren van Latijn nut? Nu weer in België naar aanleiding van het boek van Pedro de Bruyckere (e.a.), waarin betoogd wordt dat het argument dat het leren van Latijn om automatisch andere talen gemakkelijker te leren naar de prullenbak verwezen kan worden. Of eigenlijk, het effect hierop is niet zo groot als wel wordt beweerd, en bovendien kan het ook vice versa: dat je makkelijker Latijn leert als je ook het Frans al beheerst. Maar dat lijkt me evident.
Dat het Latijn dan dus maar afgeschaft moet worden, daar is De Bruyckere het ondanks de vette koppen niet mee eens, omdat hij de waarde ervan heus wel inziet; hij is immers een warm voorstander van Bildung, remember?
Zelf zei ik altijd tegen mijn leerlingen dat het goed is om als je een boom bestudeert, het de moeite loont om ook naar de wortels te kijken voor een nog beter begrip. En laten de wortels van heel veel wetenschap (en talen) nu net in de oudheid zitten!
Bij zijn blogpost over dit thema plaatste De Bruyckere een filmpje dat ik nog niet kende van de Universiteit van Vlaanderen over het nut van het Latijn; perfruere, lector!
Tja, en ineens waren de kinderen afgelopen zomer het huis uit. We hadden dus een zogenaamd empty nest. Stilte in huis. Gelukkig hadden we nog wat boeken in huis. En toen die uit waren, hebben we van verveling maar eens wat Netflixseries gekeken. Dat werden er meer in de kerstvakantie. En daarna werd het eigenlijk...nog meer!
Na House of Cards, Fargo en La casa de Papel hebben we dus ook maar eens The Affair gekeken: lekker veel seizoenen. En Suburra, dat ons werd aangeraden door de abonnementstelevisie die ons nu heeft leren kennen en dat zich in Rome afspeelt. Daarna dreigden we weer in een gat te vallen.
Maar gelukkig was daar Peaky Blinders, een al wat oudere serie over een jonge coole misdaadbaas, genaamd Thomas Shelby, die zich afspeelt in het Birmingham van begin jaren '20 van de vorige eeuw. Heel spannend en sfeervol gefilmd. Op de achtergrond speelt de nasleep van de Eerste Wereldoorlog een grote rol, evenals de armoede, het communisme en de IRA.
Iemand had me trouwens ook wel eens kunnen vertellen wat de soundtrack van de serie is: Red Right Hand van mister Nick Cave! Dat ik daar nou zelf achter moest komen! Overigens zijn er wel meer songs van Cave gebruikt. Apart, maar toch zeer passend in zo'n setting van honderd jaar geleden...Goede zet van ze!
Gelukkig is het deze vakantie niet echt goed weer en hebben we nog vier seizoenen te gaan.
Meestal blog ik meteen na een event dat me bevallen is, maar in dit geval was ik wat langer dan normaal door de griep geveld, en daarna was het te mooi weer, dus hierbij alsnog een verslag, maar niet zo vers van de pers als je gewoon bent van me te krijgen. Enfin, hier komt-ie:
Sinds enkele jaren is er bij ons op de universiteit een heuse onderwijsdag met lezingen en workshops door docenten van binnen en buiten de universiteit. Dit jaar had men Pedro de Bruyckere als keynote weten te strikken. Ik volg al jaren 's mans weblog, en had al wel eens wat filmpjes met lezingen van hem gezien, maar wat is het toch een genot om deze man live met zo veel passie, humor en snelheid over z'n vak te zien vertellen.
Het thema van de onderwijsdag was: de student van de toekomst. Volgens De Bruyckere zal die niet zo veel verschillen van die van gisteren en vandaag. Want ook die van vandaag verschilt eigenlijk niet heel erg van die van gisteren. Verhalen over de digital native zijn bijvoorbeeld behoorlijk overtrokken. Want zeg nou zelf: werden jouw kinderen zó geboren?
Natuurlijk niet! (maar het is wel grappig). En de zogenaamde digital native kan wel goed met knoppen en programmaatjes omgaan, maar met de content (het beoordelen van informatie) des te minder, blijkt. Voorlopig nog werk genoeg aan de winkel voor bibliotheken dus!
En zo prikte De Bruykere nog wat mythes door.
Verschil is er volgens hem vooral tussen de verschillende groepen binnen de generaties. Neem bijvoorbeeld de grote groepen jongeren die de straat op gaan voor het klimaat. Betekent dat dat de hele huidige jongere generatie bewust en progressief is? Nee, want daar staan tegelijkertijd genoeg uitbarstingen van rechts-extremistisch geweld van andere groepen jongeren tegenover.
Dé student van morgen bestaat dus ook niet, verschillen tussen verschillende groepen jongeren zullen er altijd blijven.
De uitdaging is de studenten proberen te blijven motiveren. De drie elementen waardoor studenten gemotiveerd raken zijn een constante door de jaren heen: autonomie, (aansluiten bij) competentie en verbondenheid. Een probleem met het eerste element is dat de student van tegenwoordig weliswaar veel autonomie heeft, maar tegelijkertijd wellicht ook wel te veel keuzes moet maken, wat op paradoxale wijze weer ten koste van de motivatie gaat: de student dreigt er nogal eens in te verzuipen. De Bruyckere pleit er dan ook voor het aantal keuzes voor de studenten niet té groot te maken, zodat ze zich beter kunnen focussen.
Hij onderstreepte ook het belang van Bildung en haalde daarbij een onderzoek dat door de universiteit van Maastricht is uitgevoerd aan, waarbij werd aangetoond dat studenten die een louter beroepsgerichte opleiding volgden later sneller werk kregen, maar dat degenen die daarbij ook meer filosofisch ingestoken vakken kregen later meer verdienden. Waarom? Omdat ze daardoor veel flexibeler werden en beter met veranderingen om leerden gaan. En dat laatste is absoluut belangrijk in deze snel veranderende wereld. Change perspective, nietwaar?
's Middags ben ik ook nog naar de verdiepende masterclass van De Bruyckere gegaan, waarbij hij inging op het al dan niet nuttig zijn van hoorcolleges en zelfontdekkend leren. Dat laatste lijkt een soort ei van Colombus te zijn, maar volgens sommige onderzoeken heeft het niet alleen geen positief, maar zelfs een negatief effect op leren. En growth mindset dan? Ook dat blijkt maar een verwaarloosbaar klein effect te hebben; zonde om daar heel veel tijd in te steken.
Van de piramide van Dale maakte hij gehakt, en dan vooral van de niet bewezen percentages.
Wel belangrijk zijn volgens hem het aansluiten bij voorkennis, en het combineren van woord en beeld. En natuurlijk ook afwisseling: one size does not fit all. Wat ook werkt is een gemeenschappelijke begrippentaal en methode over de gehele campus, dat als een anker gedurende de studie kan fungeren. En gespreide herhaling. Als goede tool voor dat laatste noemde hij Cerego, dat wij bij de Radboud trouwens gewoon beschikbaar blijken te hebben, ontdekte ik later. Cool!
Al met al een leerzame dag. En vooral omdat Pedro de Bruyckere bewezen heeft dat onderwijskunde best te pruimen is. Tijdens mijn opleiding was dat nooit mijn favoriete vak; had ik het maar van hem gehad!
