Vrachtwanen

Niet veel dingen zijn zo machtig interessant als het leren van taal door kinderen. Iedereen die een kind of kleinkind heeft zal dat beamen. 

Alleen al in het kader van het observeren van de taalontwikkeling vind ik het dus al heerlijk om af en toe op mijn kleinkind(eren) te passen. Wat mij momenteel intrigeert is waarom mijn kleinzoon het woord vrachtwagen maar niet uitgesproken krijgt. Dat wordt altijd vrachtwanen, terwijl hij vuilniswagen wél goed uitspreekt. Graafmachine lukt ook aardig, evenals hijskraan (hoewel hij een hengel ook een hijskraan noemt).

Auto was na pappa, mamma, opa en oma het woord dat hij het eerst kende en kon uitspreken. Daar lag en ligt ook meteen zijn interesse: alles wat met voertuigen te maken heeft. Toen hij van de week op het stratenkleed met de graafmachine aan het spelen was, bleek dat hij zelfs het woord bouwplaats kende! Achteraf hoorden we van zijn ouders dat hij daar met het kinderdagverblijf geweest was, dus dat was niet heel gek, hoewel het wel een overweldigende indruk moet hebben gemaakt.

Soms hoor je ook de ouders er doorheen, zoals toen hem door zijn vader gevraagd werd of hij op het potje geweest was, of toch zijn boodschap in de luier gedaan had. 'Ik ben nu even bezig!' Hij wilde het er duidelijk NIET over hebben. 

Maar even terug naar de vrachtwanen. Ik zou het persoonlijk heel jammer vinden als hij het woord vrachtwagen goed gaat uitspreken, want dat zou betekenen dat hij zijn poëtische fase voorbij is. 

En poëzie, dat kan er niet genoeg van zijn in een kinderleven. In volwassen levens ook niet, trouwens.

De eerste open tekstboeken van het Open Education team van de RU zijn gepubliceerd

Het had even wat voeten in de aarde, maar onze eerste interactieve open textbooks zijn gepubliceerd! 

De aanleiding voor het maken van de tekstboeken was het feit dat de app die ontwikkeld was ter vervanging van de software die gebruikt werd in het talenlab om de studenten met de uitspraak van het Amerikaans Engels te laten oefenen, niet meer werkte. Het zou een hell of a job zijn geweest deze weer op gang te krijgen. 

Vandaar dat er bij ons door de afdeling informatiemanagement aangeklopt werd. 'Hebben jullie geen tool om dit materiaal op te laten draaien en wel zo open mogelijk?' Het toeval wilde dat wij net een licentieovereenkomst met de University Press van de Rijks Universiteit van Groningen hadden gesloten voor het meeliften op hun Pressbookslicentie, waarmee het mogelijk is om interactieve open tekstboeken te maken. 

Via het Pressbooksplatform en in het bijzonder de gecureerde collectie 'Language Learning' had ik al rondneuzend gezien dat je in Pressbooks geluidsfragmenten kon laten afspelen en zelfs laten opnemen. Dit zou echt de perfecte vervanging voor het wegvallen van de app zijn! 

Het zou bovendien als voordeel hebben dat de studenten hun opnames, als ze daar behoefte aan zouden hebben, konden opslaan, iets wat zelfs een verbetering ten opzichte van de app zou betekenen. 

En al snel kwam de tweede vraag, namelijk of wij ook de theorie, die op een website was geplaatst, tot een textbook zouden kunnen verwerken. De website zou namelijk uitgefaseerd worden. Of course!

En nu hebben we dus onze eerste twee interactieve tekstboeken gepubliceerd:

An Introduction to American English Phonetics – Simple Book Publishing

A Course of American English Pronunciation – Simple Book Publishing

Maar het verhaal gaat nog veel verder terug! De app, de website en de software in het talenlab waren niet de eerste versies van de cursus, want die stammen namelijk al uit de jaren tachtig. De theorie stond toen in een gedrukte syllabus die de studenten moesten aanschaffen. En de geluidsopnames stonden op de destijds state of the art CD-Roms, waar er gelukkig nog enkele van bewaard waren gebleven, zodat we relatief gemakkelijk van daaruit de bestanden in de boeken konden laden. Relatief gemakkelijk, omdat nogal wat diakritische tekens 'platgeslagen' waren op de glimmende schijfjes. Die moesten stuk voor stuk nagekeken en hersteld worden. Over een hell of a job gesproken; hier is er geweldig werk verricht door mijn collega Jeroen Bos en onze studentassistente Farah de Koning die zelf Engels studeert, dus het IPA-alfabet op haar duimpje kent.

Bij het overzetten van de tekst en geluidsbestanden van de ene vorm naar de andere bleek er trouwens ook nog hier en daar een foutje en onduidelijkheidje ingeslopen te zijn; deze heeft Farah er samen met de docent ook nog uitgehaald. En soms dook er ineens een technisch probleempje op. Dan mailden we met de onvolprezen functioneel beheerder van de RUG, die het voor ons oploste.

Ze zeggen wel eens it takes a village to raise a child, nou, er is ook een heel land voor nodig om een interactief tekstboek te publiceren. Want de financiering kwam voor een groot gedeelte niet van de Radboud Universiteit zelf, maar van een Npulssubsidie uit het nationale Groeifonds. Jullie hebben hier dus ook allemaal aan meebetaald! Maar het mooie is dat jullie het ook allemaal gewoon gratis kunnen gebruiken en met de hele wereld kunnen delen. En hopelijk kan het boek in deze vorm nog honderd jaar bestaan en wordt het niet ingehaald door een AI-variant. Want wat is er mis met zorgvuldig bewaarde en gekoesterde ambacht?

Kudos voor de duurzaamheid van (het materiaal van) dit boek en ik hoop dat we in te toekomst nog veel meer van dit soort fantastische producten de wereld in mogen helpen!

Hadestown

Eigenlijk ben ik niet zo'n fan van musicals, maar gezien de lovende recensies, het klassieke thema én de chique locatie waarin- ie werd opgevoerd kon ik Hadestown niet laten schieten. 

En wát een spektakel was het! Een combinatie van twee aloude mythen in een modern jasje gestoken. Alles prachtig gezongen, inclusief de voice over. In ons geval was dat Claudia de Breij, die ik als caberetière al heel goed en stoer vond, maar nu nog meer waardeer: wat een multitalent! Zelf heeft ze dit over het stuk te zeggen:

 

De voorstelling speelt zich voor het grootste deel van de tijd af in een jazzcafé en later in de onderwereld. Mensen komen op en verdwijnen door de beweegbare ronde 'middenstip' in het café. Voor de danspartijen zit daar ook nog een in eerste instantie onzichtbare schijf omheen, die concentrisch om die middenstip draait. 

De fantastische band blijft gedurende het hele stuk gewoon op het podium, evenals de Fates, die net als de band bij de originele Britse cast horen:

 

En dan heb je natuurlijk nog de (Nederlandse) protagonisten: Orpheus (Jeangu Macrooy) en Eurydice (Sara Afiba), en natuurlijk Hades (Edwin Jonker) en Persephone (Joy Wielkens). Die laatste twee sprongen er echt uit qua zang (ach, dat prachtige en actuele Why we build the wall, hier in het origineel door Patrick Page) en dans.

Uiteraard moest het stuk wel eindigen met het dramatische omkijken en jammerlijk weer naar de onderwereld verdwijnen door respectievelijk Orpheus en Persephone. Of eigenlijk kwam er bij wijze van troost nog een tragische lofzang op de moedige en überromantische Orpheus achteraan. Kippenvel!

Een klein beetje van de sfeer kun je proeven bij Eva Jinek, waar een deel van de cast was en zong en speelde. En als je nou denkt 'hé wat doet die Maarten Heijmans daar'? Dan is dat omdat Claudia de Breij en hij de rol van verteller/ Hermes om de beurt vertolken. Echt waar! En de keren dat Claudia speelt, is ze Missus Hermes, wat een vondst. Eigenlijk zou ik nog een keer moeten gaan om te vergelijken met de versie met Heijmans. Gelukkig maar dat de voorstelling met nog twee weken verlengd is....

 

Gezonde chinees

We bestellen niet vaak friet of chinees, maar als we het doen, is het wel echt genieten geblazen. Zo ook gisteren. Maar wat echt plezier gaf, want onverwacht, was de vraag van de Chinees die het eten bracht. Hij vroeg namelijk of hij wat takjes van de moerbeiboom die voor ons huis staat mocht hebben.

Ik dacht dat hij die wilde stekken, maar nee, hij wilde thee zetten van de blaadjes. Thee van de moerbeiboomblaadjes? 'Ja, dat is gezond voor, eh...', hij wreef over zijn buik. 'Wacht, als ik thuis ben, bel ik jullie' en wees naar de bon.

Hij heeft niet meer gebeld, maar ik heb het zelf even opgezocht: de thee van de blaadjes is goed voor tal van zaken, waaronder een betere stofwisseling en bloedsuikerspiegel: Moerbeibladeren: eigenschappen, voordelen en nadelen, recepten

Gezond hoor, die chinees!

Les nuits en botanique en Michelle Gurevich

Eigenlijk wilden we twee jaar geleden al naar een optreden van Michelle Gurevich, maar dat werd helaas afgeblazen: de Russisch-Canadese zangeres was tegen een burn-out aangelopen.

Dus we waren blij toen we hoorden dat ze in mei in Brussel zou optreden. Wel vonden we het tijdstip raar: het zou om 12 uur 's middags beginnen. Nou ja, een lunchconcert, misschien omdat ze avondoptredens nog te zwaar vindt, dachten we. 

Maar gaandeweg bleek dat ze zou optreden op een festival (les nuits botanique); dat was niet echt duidelijk op de site, totdat we er vlak van tevoren op keken voor de adresgegevens. We zouden dus een heel festival gaan bezoeken, wat een feest! En het was een mooi, ingetogen festival, midden in Brussel in de botanische tuin. Er waren strandstoelen, bistrotafeltjes met stoelen om een drankje te drinken, hangmatten en hangstoelen.

Voor de optredens waren er een buitenpodium en twee binnenzaaltjes; je kon rustig heen en weer lopen, zonder dat het ergens heel druk was (behalve bij onze heldin, daar waren wel veel mensen op afgekomen). 

Of we nu verzadigd zijn? Nee hoor, ze komt in oktober weer naar België, De Roma in Antwerpen om precies te zijn. Het ziet er naar uit dat dat geen festival zal zijn. Maar ja, je weet het maar nooit hè, met die zuiderburen!

Heraclescement

Gelukkig zijn er nog genoeg Grieken die hun eigen cultuur waarderen, bijvoorbeeld door merknamen te geven aan producten of gebouwen die aan hun eigen mythologie herinneren, bijvoorbeeld Heraclescement (zie plaatje hierboven).

Soms kiezen ze voor iets minder voor de hand liggende namen, ook leuk. Zo heb ik een auto gehuurd bij verhuurbedrijf Centauro, gegeten bij restaurant Antigone en boodschappen gedaan in supermarktketen Dionysos.

De boot huren bij bootverhuurbedrijf Medusa ging me echter wat te ver.

Heerlijk weekje Griekenland

Het was een heerlijk weekje Griekenland afgelopen week; ik was er te lang niet geweest (ja, vorig jaar naar Cyprus, maar dat telt niet echt). Eigenlijk wilden we gewoon vrienden in hun tweede huis in Griekenland bezoeken, omdat ze daar altijd zo enthousiast over vertelden, maar zij konden niet in de periode waarin wij verlof hadden. 'Maar maak gewoon gebruik van ons huisje, dan maken we daarna gauw een afspraak voor als we er wél zijn', want na een week zullen jullie net als wij verslaafd zijn aan Nikiti en dan zien we jullie lekker vaak daarna'.

Nou, die proef op de som wilden we best nemen.

En hun snode plannetje bleek gelukt; we hebben ons hart verloren aan Nikiti (en Chalkidiki). En eigenlijk waren ze er gewoon bij; ze belden zeker twee keer per dag om te vragen hoe het was en om ons nog wat extra tips te geven. Soms liepen we al facetimend door de supermarkt of op de markt, zodat ze ons persoonlijk konden begeleiden en zeggen bij welke kraam we wat moesten kopen. 

Handig, zo'n persoonlijke reisgids; misschien wel een gat in de markt en zeker vertrouwder dan een AI!