Blue Friday

Met zoveel goede voornemens kan het niet anders of het moet wel op een deceptie uitlopen. Ik doen én mee aan dry January én wil het eerste deel van het jaar de extra gekweekte kilo's door het niet of nauwelijks kunnen sporten voor, door en na de heupoperaties kwijtraken. O ja, en ik wil weer meer gaan bloggen. Iets met een frisse start of zo.

Het eerste voornemen heb ik echter gisteren al verbroken: we zouden met vrienden een nieuwjaarsborrel gaan drinken bij Sound en Soul in Lent. Even kijken wat voor een plaatjes onze favoriete DJ voor ons in petto had. Maar helaas kreeg onze favoriete DJ een fles wijn van de eigenaar en die wilde hij met ons delen - en ik had al gezondigd doordat ik al een glaasje bubbels gedronken had ter ere van deze eerste nieuwjaarsborrel, dus tja, dat kon ik met goed fatsoen niet weigeren. Maar vanaf nu ga ik sterk zijn.

Echt.

Want ik voel nu de kater van de droge maand al.

Open education en GenAI

Er is momenteel wereldwijd een grote discussie gaande tussen believers en sceptici over de mogelijkheden van GenAI en het maken van Open Educational Resources. 

Als je David Wiley (de believer) mag geloven, zal GenAI het einde betekenen van de Open Education beweging en repository's: daar zal geen behoefte meer aan zijn, omdat je in de toekomst met behulp van goede prompts en het tweaken van de modellen prima leermaterialen door AI kunt laten genereren. Koud kunstje, dat de docenten heel veel tijdwinst zal opleveren.

Maar er zijn ook sterke tegengeluiden van andere onderwijswetenschappers, zie bijvoorbeeld de sprekers bij dit onderwijscafé:

Zij wijzen met name op de duistere kanten van AI in open education: het gevaar bestaat dat we op basis van de enorme hoeveelheid historische data waarmee de AI getraind is zeer bevooroordeelde en racistische informatie blijven rondpompen als we met Open AI leermaterialen gaan maken. Bij het maken van regulering van AI zijn de politici en beleidsmakers 'vergeten' met de computerdeskundigen te praten. We moeten oppassen dat we de commerciële (blockchain) jongens, die banden hebben met de opkomende fascistische (sic) partij in Amerika niet in de kaart spelen. We moeten echt heel, heel voorzichtig zijn met het gebruik van genAI in open education. 

Open education is de meest dogmatische pijler in de 'open paraplu': we zitten (onterecht?) vast aan de 5 R's. Bij open access/ data maakt men meer gebruik van (FAIR) principes, wat het veel flexibeler en beter uitwisselbaar maakt. Binnen de bibliotheken wordt bijvoorbeeld veel gebruik gemaakt van LibGuides om leermaterialen te delen, maar dat is allerminst interoperabele software: zodra je er niet meer betaalt, is de inhoud weg en je kunt het ook niet makkelijk in een ander systeem krijgen.

Studenten zijn er beter mee gediend als we de werking van open AI (en hoe statistische modellen in het algemeen werken) uitleggen, dan dat we ze opzadelen met middelmatige en racistische door GenAI geproduceerde leermiddelen. Ook AI-tutors zijn tot nu toe zeer middelmatig qua performance: de belofte is vooralsnog groter dan de realiteit ons biedt. Vraag het bijvoorbeeld de Wikimediamoderatoren, die hun handen vol hebben aan twijfelachtige AI-content die hun kant op wordt gestuurd....

Volgens de sprekers is er behoefte aan een Europees platform voor het verzamelen van kwalitatief goede digitale open leermaterialen, zoiets als Zenodo, maar dan geschikt voor onderwijsmaterialen. Liever dat dan door AI gegenereerde rommel.

In Nederland zijn we gelukkig gezegend met zo'n platform, namelijk Edusources. Kwaliteit van de leermaterialen gegarandeerd! En als ik de vergelijking met zelfsturende auto's mag maken: die belofte is ook nog niet echt waargemaakt; ongelukken daarmee zijn nog steeds aan de orde van de dag, mensen blijken nog altijd beter te kunnen rijden dan de machines zelf.

Wat een jaar!

Wat een jaar is het geweest zeg! Ik had over zo veel kunnen schrijven, maar de tijd ontbrak me eigenlijk gewoon! Het mooiste cadeau dat we dit jaar kregen is een kleindochter, Nola. Zó ontzettend leuk dat Xavi nu een zusje heeft! Al beseft hij dat nog niet altijd, soms vindt hij haar maar een aandachtsmagneet, en dat terwijl hij zelf zo graag aandacht heeft!

Verder is dit jaar mijn tweede heup geopereerd, ben ik weer volop aan het sporten nu dat weer kan en heb ik een aantal mooie concerten en tentoonstellingen bezocht; daar hebben jullie over kunnen lezen.

En qua werk: Ik heb veel aan het bevorderen van open education op de Radboud Universiteit gewerkt, samen met een collega een Npulssubsidie van 60 k binnengehaald, een projectteam opgetuigd om de benodigde stappen te kunnen zetten, en eindelijk de escaperoom afgemaakt, getest en door studenten laten doen.

Tja, en het bloggen is er daardoor een beetje bij ingeschoten. Mijn voornemen is om dat volgend jaar niet weer te laten gebeuren, maar ja....

Keramieken Cave

Zoals jullie waarschijnlijk allemaal wel weten, is Nick Cave een behoorlijk veelzijdig artiest: zanger en muzikant, maker van prachtige lyrics, romancier, acteur, you name it, he did it. Maar dat hij ook nog eens een expositie van keramieken beeldjes van zijn hand zou krijgen, daar had ik nooit op gerekend. Hij zelf misschien wel, aangezien hij opgeleid is aan de kunstacademie - die hij overigens na 2 jaar alweer verlaten heeft om te gaan toeren met zijn toenmalige band The Boys Next Door.

Maar enkele jaren geleden openbaarde die duivelse pandemie zich en kon hij niet toeren, dus had hij tijd om zijn oude hobby (of liever gezegd: professie) weer op te pakken. 

Museum Voorlinden zag en kocht zijn werk en bood hem een solotentoonstelling plus boek bij het werk aan. De directrice, Suzanne Swarts, zei dat hij daar als een kind zo blij mee was. En dus werkte hij braaf mee aan een PR-campagne en kwam hij zelfs bij Jinek over zijn werk praten:

Dat was op de donderdag voor de zaterdag waarop zijn tentoonstelling geopend zou worden en hij zijn boek zou gaan signeren. Of ik daar bij was? Natuurlijk! En het was een van de gelukkigste dagen van mijn leven: een ontmoeting met mijn held! Maar het was ook een verdrietige dag, want Karen, mijn Cave-vriendin, kon er niet bij zijn (en zij was het nota bene die mij op de signeermogelijkheid had gewezen). Dat voelde wel heel erg dubbel. En het ergste was: de regels rondom het signeren waren heel streng: alléén 1 exemplaar van alléén het boek The devil: a life en geen enkel ander boek mocht er gesigneerd worden en dus ook geen exemplaar van iemand anders. Je mocht niet eens tas meenemen om het boek in te verstoppen (dat had ik natuurlijk geprobeerd, maar ze waren onverbiddelijk bij het museum); een cadeautje meenemen mocht dan weer wel en gelukkig had ik een reep Tony Chocoloney voor hem bij me. Op advies van Karen; zij is de meest strategisch denker van ons twee.

Vroeg uit de veren dus afgelopen zaterdag om op tijd bij het museum te zijn. Daar aangekomen meteen een extra exemplaar van het boek/ de tentoonstellingscatalogus voor Karen gekocht - helaas mocht ik dat dus niet laten signeren - en in de rij gaan staan. De rij was niet heel lang, omdat we allemaal een tijdslot hadden gekregen en ons op het hart gedrukt was geen minuut eerder te komen. En ik stond nog niet in de rij, of ik werd al geïnterviewd. 'Hoe vind je het om straks Nick Cave te ontmoeten?' 'Geweldig natuurlijk!' 'En hoe vond je de tentoonstelling?' 'Die ga ik straks pas bekijken.' 

En hup, de rij weer in. Om het hoekje lag een hele stapel vol met de duivelsboeken en een stapel post-its. Per persoon mocht je 1 boek pakken en daar een post-it met je naam op plakken. En daarna doorschuifelen, een beetje praten met de mensen in de rij; iedereen was opgewonden. 'Zal ik straks een foto van je maken als hij je boek signeert?', vroeg een vrouw achter me. 'Ja graag!'. Selfies mochten we niet maken, dat was ons al verteld. Alles om de superster niet te ontrieven. Niemand drong ook voor, iedereen wachtte netjes op zijn of haar beurt. En dan kwam uiteindelijk je beloning: het signeren van je duivelsboek door de maestro himself. Plus een minuutje privé-tijd met hem. 

Zelf begon ik mijn private minute met het aanbieden van de reep Tony Chcoloney. 'Ah, Belgian Chocolate', zei hij, 'die ga ik straks lekker opeten'. Ik zei 'sorry, dat is geen Belgische Chocolade, dit is Tony Chocoloney, dat is slaafvrije chocolade. 'Ah, die mogen slaven dus niet eten'. 'Jazeker wel, maar er is geen dwangarbeid aan te pas gekomen bij het vervaardigen van deze chocolade, en bovendien is er een eerlijke prijs voor betaald. De chocolade die ik je gegeven had en waar je op de Red Hand Files over geschreven hebt, dank daarvoor, ik voelde me vereerd, was van hetzelfde merk, dat was ook geen Belgische chocolade'. Zo, dat was eruit, nu wist hij dat ik die attente fan was die hem chocolade gegeven had tijdens het concert in Antwerpen. Tijdens het concert gooide hij de chocolade nog naar de gitarist, dus sowieso had hij zitten fabuleren in zijn Files. Maar goed, dat is artistieke vrijheid en die gun ik hem, hij is een artiest.

'En na afloop, ga je dan een duik nemen in de vijver achter ons?' (ik wist dat hij net als ik winterzwemmer is en tijdens het signeren had hij een prachtig uitzicht op een vijver in de tuin van het museum). 'Haha, dat wil ik de mensen hier niet aandoen'. 'Volgens mij zouden ze dat hilarisch vinden.' 'Ik ga het er maar niet op wagen'. Inmiddels was hij klaar met het signeren van het boek en stak hij zijn hand uit ten teken van het beëindigen van het gesprek. Ik trilde nog na, maar het was eigenlijk een heel relaxed gesprek, alsof ik hem al jaren kende.

Ondertussen was mijn tante, die helaas ook geen kaartje had kunnen bemachtigen, in het museum gearriveerd om samen de expositie(s, er waren er meer) te bekijken. 

Wat een dag!

Dit kon niet meer overtroffen worden. Of toch wel? Ja hoor, er was nog een heel klein kersje op de taart: maandag werd Suzanne Swarts (een minstens even grote bakvis als ikzelf) over de expositie geïnterviewd bij Tijd voor MAX. Ter illustratie waren er ook nog beelden te zien van de interviewtjes met het publiek dat aanwezig was bij de signeersessie en daar dook ik ineens op. Ook dat nog: 2 seconds of fame! 

Straks maar weer gewoon aan het werk, want dit soort highs moet je niet te vaak hebben....

Zie  hier voor de reel van museum Voorlinden waarvan ze fragmentjes op tv hadden laten zien

Het concert van de King

Twee keer maar liefst ben ik naar het 2024-concert van de King geweest. De King? Die is toch al dood en begraven? Nee hoor, hij is opgestaan uit de dood in de persoon van Nick Cave. Wie zijn Wild God tour heeft meegemaakt, voelt zich waarschijnlijk hetzelfde als mensen die vroeger een concert van Elvis hebben meegemaakt: het was uitzonderlijk goed, en een religieuze ervaring tegelijk.

De eerste keer was in de Ziggo Dome, een zitplaats voor de verandering. Maar hey, wel samen met mijn echtgenoot. En ook die genoot. Het was ook onze eerste keer in de Ziggo Dome. En tegelijkertijd was er een voetbalwedstrijd in de Arena (nee, niet die). Een gedenkwaardige avond, eigenlijk al genoeg. Moest ik dan nog een keer? Ja, want ik had al kaartjes en we hadden staplaatsen en staplaatsen bij Nick Cave, vooral dicht bij het podium voegen toch echt iets toe - bijvoorbeeld een aanraking met de King.

Die had ik al een keer eerder gehad (zie hier), en ook deze keer heb ik Hem kunnen aanraken, een veeg over zijn kletsnatte blouse. En ik heb hem ook chocolade gegeven; daar schreef hij later over in zijn Red Hand Files (zie hier, eerste alinea, echt wow om daar in te staan). Het moment van het aanbieden van de chocolade is trouwens opgenomen en zie je hieronder:

Maar het meest bijzondere was misschien wel de liftster die we (mijn Cavevriendin en ik) meenamen; ze had onze dochter kunnen zijn, maar kwam uit Tsjechië en had al een moeder (die overigens óók het concert bezocht had, in Praag). Mooi zoals ze genoot en ook dingen van ons leerde, bijvoorbeeld om vroeg te arriveren om een plekje vooraan te bemachtigen - dat was nog nooit in haar opgekomen. Wij op onze beurt leerden weer van haar airdroppen onderweg. Het gaf ons het tevreden gevoel dat Cave nog héél lang heel veel fans zal blijven houden.

Net als de King uit Tupelo.

(inmiddels heb ik ook de expositie van z'n duivelse keramiekbeeldjes in museum Voorlinden bezocht, maar daarover een andere keer)

De LIBER-conferentie: de keynotes

In mijn vakantie had ik al wat geblogd over de LIBER-conferentie, en nu ik weer aan het werk ben, vind ik het leuk om er nóg eens op terug te kijken. 

Hieronder een impressie van de keynotepresentaties:

De eerste keynote was van Constantia Constantinou: towards inclusive research library environments: integraging diversity into operations and facilities.

Zij brak hierbij een lans voor het actief integreren van diverse (inclusieve!) perspectieven in zowel collectieontwikkeling, onderwijs- en onderzoeksondersteunende diensten, initiatieven in events, personeelsbezetting als het ruimtelijk ontwerp van bibliotheken, zodat iedereen zich er welkom voelt en zich gerepresenteerd ziet. Eigenlijk een no brainer, maar wel een heel belangrijke. 

Hier de link naar haar lezing.

Er was een tekenaar van het Thinksketch collectief aanwezig en dit is de visuele weergave van de keynotelezing:

-----------------------------------------------

De tweede dag was het de beurt aan Frank Scholze. Hij had de pech om de dag na het congresdiner als eerste op te moeten treden waardoor een deel van het publiek wat later kwam binnenstommelen. De titel van zijn lezing: social responsibility and digital culture.

Hij ging in op de rol van de bibliotheken als poortwachters van informatie. Zij zorgen voor gelijke toegang tot kennis voor alle leden van de samenleving, ongeacht achtergrond of geboorteplaats.Zij stellen individuen in staat om kritisch om te gaan met informatie, waardoor de pijlers van de democratische en andere (bijvoorbeeld duurzaamheids-) waarden worden versterkt. Zij bieden een toevluchtsoord voor gemarginaliseerde stemmen. Op deze manier zijn zij een katalysator voor positieve sociale verandering in een informatielandschap dat complex is en snel verandert (denk aan de digitale kloof en verspreiding van desinformatie). In hun functie als geheugeninstellingen combineren ze verleden, heden en toekomst.

Maar ze moeten wel meeveranderen en niet te veel alleen vanuit hun eigen perspectief, maar vooral allocentrisch en praktisch denken, zonder bang te zijn om fouten te maken. Om dat te adstrueren kwam hij met een uitspraak van Willy Brandt 'je kunt de toekomst het best voorspellen door 'm vorm te geven' en het voorbeeld van de grote groene zeeschildpad uit het boek The cafe at the end of the world door John Strelecky. In dat verhaal is zij is sneller dan de snorkelaar, omdat ze actief meebeweegt met de golven als deze gunstig voor haar zijn en zich inhoudt, dus weinig energie verspilt, als de golven ongunstig voor haar zijn. Dus een soort go with the flow, maar dan actiever en efficiënter; dat vraagt om een actieve mindset.

En we moeten niet schuwen om hierbij nieuwe technieken als AI en Virtual Reality in te zetten.

Visuele weergave door Thinksketch:

link naar de presentatie

--------------------------------------------------

De derde keynote, op de derde en laatste dag, was professor Jacob Sherson. De titel van zijn lezing was Opportunities and challenges of using AI for knowledge generation.

Sherson is zo'n man die gewend is om TedTalks te geven, dus ging niet achter het katheder staan, maar op een denkbeeldige middenstip, waardoor prompt het geluid niet goed werkte. En enkele minuten daarna het filmpje niet opstartte. En (gelukkig?) was er steeds een mens nodig om dat gauw voor hem te herstellen. En geen AI. Waarschijnlijk tot zijn spijt, want deze man is een echte AI believer. 

En zoals de titel al doet vermoeden, ging hij in deze lezing in op de kansen en (in mindere mate) uitdagingen omtrent het gebruik van AI in het creëren van kennis en verbetermogelijkheden. In zijn onderzoek richt hij zich vooral op het toepassen van het mensgerichte gebruik van Artificial Intelligence, ook wel Hybrid Intelligence genoemd en hij ziet grote mogelijkheden voor met name de citizen science. Als deze door AI gesteund wordt, dan kan die de deelname van veel meer mensen aan de wetenschap vergroten en daarmee ook de grenzen van de wetenschap oprekken.

Ook individuele en bedrijfsmatige processen zouden volgens hem enorm profijt kunnen hebben van AI. Hij vertelde over een experiment dat hij op een vliegveld had gedaan, waarbij hij probeerde zo veel mogelijk AI in te zetten om hem te helpen zijn weg daar te vinden, waaronder bijvoorbeeld het maken van een screenshot van de menukaart met de vraag aan zijn AI assistent wat de meest gezonde keuze van de kaart was. Dat de mens bij het toepassen van dit soort technologie de controle zou kunnen verliezen, daar gelooft hij niet in. 

Tevens gelooft hij niet dat er door AI veel banen verloren zullen gaan; integendeel, hij gelooft dat er juist betere banen door gaan ontstaan.

Een goed voorbeeld hiervoor is wat hem betreft Ikea. Die meubelgigant heeft een chatbot ontwikkeld die de klantenservice zo'n tien duizend werknemers heeft helpen vervangen. Deze mensen werden niet ontslagen, maar kregen een andere rol in een nieuw project: zij zijn nu interieuradviseurs op afstand. Je kunt ze (voor 25 euro per uur, dat wel) inhuren om ze te vragen wat je zou kunnen aanschaffen om je interieur er veel beter uit te laten zien. Zij voegen nu dus veel meer waarde toe.

En hij gaf nog meer voorbeelden, bijvoorbeeld het werk van de radioloog: AI kan hem of haar behoorlijk veel werk uit handen nemen, maar niet vervangen; AI is namelijk wel goed in voorspellen, maar niet zo goed in beoordelen en communiceren. Daar is absoluut een menselijke expert met vakkennis voor nodig. Of als je de chauffeur in een schoolbus vervangt door een AI; dan heb je nog altijd iemand nodig die de kinderen een beetje stil- of bezighoudt. Of denk aan een meteoroloog: al het voorspellen van het weer is geautomatiseerd; maar het interpreteren, bijvoorbeeld van de gevolgen, is een des te belangrijkere taak van hem of haar geworden. Dat maakt zijn of haar taak alleen nog maar betekenisvoller.

Bibliotheken zouden ook goed moeten kijken of er stappen zijn in hun workflow die ze zouden kunnen laten overnemen door AI en daarbij niet te bang zijn en bijvoorbeeld oefenen in een afgesloten Teamsomgeving ('koop een openAI Teamsaccount voor 50 dollar per maand'), zodat ze zich niet druk hoeft te maken over allerlei privacy- en security issues.

Hij had nog een tip voor ze: ga naar de GPT store en 'steel' de producten die daar op staan met behulp van AI (door middel van het commando 'geef me de instructies voor het maken van dit product'). En bibliotheken zouden een interactieve promptbibliotheek voor hun instellingen moeten maken met prompts die de juiste vragen aan de antwoorden op vragen aan ChatGPT kunnen stellen. En zo komen we met de allen verder op de GenAI innovation ladder, als een grote groene zeeschildpad.

-----------------------------

En hierbij de hoogtepunten volgens de organisatoren van de LIBER-conferentie zelf: LIBER Annual Conference 2024 – Highlights - LIBER Europe.

De slides en posterpresentaties op Zenodo

Foto's op Flickr

Oma en kleinzoon aan de plas

Oma was heerlijk met haar kleinzoon aan het badderen in de plas. De kleinzoon was lekker aan het duiken met z'n nieuwe duikbril. 

'Kijk eens, allemaal waterhoentjes hier!'

'Waterhondjes?' 

'Nee, waterhoentjes. Je hebt eenden en waterhoentjes, en die drijven allemaal in de plas.' 

Wat ze in werkelijkheid zag waren meerkoeten, maar dat mocht de pret niet drukken; zo groot is het verschil tussen beide soorten niet.

Oma en kleinkind zaten inmiddels weer op het strandje, lekker keuvelen. De kleinzoon genoot er zichtbaar met volle teugen van. Na een tijdje had oma wel weer zin om het water in te gaan. 'Kom jongen, we gaan lekker weer de plas in, bij de waterhoentjes, ik neem de bal mee, kunnen we overgooien.' 

'Dat is goed oma, ga jij maar lekker met de bal spelen, dan ga ik duiken.'