zaterdag 20 juli 2019

Wim Daniëls en de taal


Ik kende hem eigenlijk alleen van zijn hilarische kritiek op het koningslied van destijds bij Pauw en Witteman, maar dat optreden was zo geweldig, dat zijn naam me altijd is bijgebleven. Oké, in de media duiken zijn naam en gezicht nog wel eens op, dus helemaal mijn eigen verdienste is dat niet.
Maar in ieder geval, toen er aangekondigd werd dat Wim Daniëls zou komen optreden in Nijmegen tijdens de Vierdaagsefeesten, heb ik meteen een kaartje gekocht. Want ja, taalliefhebber hè, net als hij.

En ik vond 'm meteen weer aandoenlijk met z'n beamertje, schermpje en tas met te verkopen boeken (ja, ik heb er na afloop een gekocht en laten signeren: De taal van de fiets, kon het niet laten).

De lezing/ voorstelling ging er met name over hoe zijn fascinatie voor taal ontstaan is en wat zijn mooiste etymologische ontdekkingen waren. Het woord eiland is er daar één van. Wat ik ook niet wist: het woordstukje ei in eiland heeft dezelfde stam als a(a), het Germaanse woord voor water. De Fransen hebben daar eau van gemaakt, zoals iedereen natuurlijk kent van eau de cologne, dat bij hem thuis olieklonje werd genoemd; zijn ouders hadden niet dezelfde fascinatie voor taal als hij. Wel voor het dialect, dat hij in z'n jeugdjaren maar moeilijk van zich afgeschud kreeg. Jammer dat hij geen gymnasium gedaan heeft (ik heb het voor de zekerheid even nagevraagd, hij heeft Mulo gedaan), want als die opleiding aan iemand besteed zou zijn geweest, zou het wel aan hem geweest zijn.

Ondanks zijn voorhuidvernauwing; tegenover de dokter (blijkbaar gingen zijn ouders niet mee naar de huisarts, wat een tijden!) durfde hij dat niet uit te spreken, vandaar dat hij het Griekse woord als veertienjarige van tevoren maar opgezocht had in de bibliotheek van Helmond: phimosis. Niet dat de dokter er iets van begreep, want hij legde de klemtoon verkeerd.

Gelukkig is dat later allemaal nog goed gekomen. Met zijn 'voorruit' (operatie) en zijn talenkennis. Hoewel, dat gymnasium had hij achteraf toch wel graag gedaan, denk ik. Nóg meer talen en oorsprongen. Maar dat zat er niet in vroeger, in een dorp.

En creatief met taal is hij evengoed. Eén van de laatste sheets was een rij woorden die sterk van betekenis veranderen als je de eerste letter weglaat. Een oordenboek is toch wel iets heel anders dan een woordenboek bijvoorbeeld.

Ik verheug me nu al op het ietsboek, eh, ik bedoel fietsboek.

2 opmerkingen:

harrieknip zei

De mulo was een hele mooie schoolsoort. Veel van mijn klasgenoten op de lagere school gingen er heen. Ook mijn beste vriend. Daniels heeft er ook een boekje over geschreven. Leuke man.

Festina Lente zei

Zeker een leuke man! En alle opleidingen zijn in principe mooi! Heb je het boekje gelezen?