zaterdag 9 juli 2011

#BiblioFuture

Altijd leuk, blogkermissen. Dit keer eentje van Joost Heessels over de toekomst van bibliotheken. Centrale vraag: hoe zien bibliotheken eruit over 10 jaar?
Wel, dat is waarlijk geen makkelijke vraag.

Toen ik van de week op de radio hoorde dat mensen voor op vakantie weer gewoon wegenkaarten kopen, omdat ze de schelle stem van de tomtom zo zat zijn en er niet echt een vakantiegevoel van krijgen, dacht ik meteen: 'ja, er is nog een kans!' Want mensen krijgen ook een keer genoeg van de technologie, gaan ook weer een keer terugverlangen naar het oude, het oude papieren boek bijvoorbeeld. En waarom zouden ze dat gaan kopen als ze dat ook gratis kunnen lenen? Alleen daarom al moeten we er altijd voor ze blijven. En voor de (functioneel) analfabeten, want denk maar niet dat die er niet zijn in Nederland. Nee, er zijn er zo'n anderhalf miljoen en die kosten ons 537 miljoen per jaar.

Maar dan moeten we het wel slim aanpakken, voordat we voor altijd uit beeld raken. En dat kan bijvoorbeeld door het aanbieden van nieuwe diensten en samenwerking, samenwerking, samenwerking. Dat hebben de mensen van biebsearch goed begrepen door met de middelbare, basis- en MBO - scholen samen een uitgebreid ondersteuningsprogramma te ontwikkelen. Want iedereen (bijvoorbeeld middelbare scholieren, dat weet ik inmiddels uit ervaring) dénkt wel dat-ie kan zoeken, maar heeft niet in de gaten dat-ie tegelijkertijd heel veel mist als-ie alleen googelt.
Als je voor al je doelgroepen aantrekkelijk wilt blijven, moet je goed naar de behoeften van al je doelgroepen kijken. In Hoorn hebben ze bijvoorbeeld goed naar de jongste doelgroep, de kinderen, geluisterd door ze mee te laten ontwerpen met de inrichting. Die hebben ècht wel een bibliotheek (leesspeeltuin) waar ze zich prettig voelen en waar ze voor zouden vechten om haar voort te laten bestaan; ze hebben immers zelf mee-ontworpen!

Voor scholieren en studenten mag de bibliotheek wel wat sexyer worden met interactieve materialen als touchtables en ontmoetingsplekken met gratis wifi. Een afwisseling tussen stilte- en overleg-/ ontmoetingsruimtes, misschien wel samen met de huiswerkbegeleidingsdienst te organiseren. In een goed geoutileerde ruimte willen docenten best studiebegeleiding bieden!

Voor de dertigers en veertigers mogen er best wat goed vergrendelde iPads komen met digitale kranten uit de hele wereld erop in leuk ingerichte zithoeken met lekkere koffie; daar willen ze vast wel wat voor betalen.....
En voor de senioren zonder vet pensioen of belangstelling voor techniek voorlopig gewoon boeken, desnoods thuisgebracht. En natuurlijk advies over e-readers, want zij hebben als het goed is ècht tijd om te lezen. En hebben baat bij e-readers als ze grote letters moeten lezen. En daartoe moeten we als de bliksem het lenen van e-boeken mogelijk maken. Die e-readers worden namelijk (nu al) ras goedkoper.

En eigenlijk zouden alle bibliotheken tuinen moeten hebben, of op z'n minst terrassen. Want waar is het fijner lezen dan buiten? Misschien samen met sportcomplexen? Dan krijg je tenminste weer iets van het oude idee van het Griekse gymnasion, waar sport en kennisvergaring als eenheid bij elkaar hoorden onder het mom van mens sana in corpore sano. Dat was zo gek nog niet.
Sfeer, technologie, ontmoeting en informatiekundighied hoeven elkaar niet te bijten, maar moeten krachtig verbonden worden. Daar zit onze uitdaging.

Dan echter het geld. Volgens mij zijn de mensen best bereid te betalen voor iets goeds en moois. Erg blij word ik dan ook van berichten dat mensen bereid zijn om voor het behoud van de bibliotheek een verhoging op de OZB op de koop toe te nemen. Deze mensen hebben het begrepen.

5 opmerkingen:

StoriesGuy zei

Leuk dat je ook meedoet aan deze blogkermis! Een heldere toekomstvisie.

Ja, zie je het terugdringen van analfabetisme als eens kans voor de bieb? Ik zie dat zelf meer als een taak van het regulier onderwijs. Het zou eigenlijk niet moeten mogen dat de bieb als vangnet moet dienen omdat het taalonderwijs faalt. Ook wel een beetje raar als de bibliotheek - het instituut van het woord - zich hoofdzakelijk zou gaan richten op mensen die niet lezen. Daarmee doet de bieb de leesliefhebbers wel een beetje te kort. Ik vergelijk het maar met Coca-Cola die tegen cola-liefhebbers zou zeggen: sorry jongens, maar we richten ons vanaf nu op de mensen die geen cola lusten.

Overigens betekent dat niet dat de bibliotheek alleen maar over lezen moet gaan. De jeugdbibliotheek in Hoorn, die je noemt, heeft dat inderdaad goed begrepen. Het lezen, bekijken en zelf maken van verhalen staan hier centraal. Fantastisch! (Ik heb er gisteren nog een stuk over geschreven op mijn blog. Ben er helemaal fan van.)

Festina Lente zei

Ha, Stories Guy,

Volgens mij moet je juist als bibliotheek samenwerken met instanties stichting lezen en schrijven die proberen het analfabetisme te bestrijden, al was het maar bij wijze van klantenbinding, want als de mensen eenmaal (beter) kunnen lezen, moeten ze natuurlijk de bibliotheek komen bezoeken om hun kennis uit te bouwen en te genieten van het afleggen van hun analfabetisme. Of gewoon bij de verhalencoach te beginnen, om te zien van wat voor verhalen ze houden; dat zou ze zo maar over de streep kunnen trekken om ze ook zelf te leren lezen!
Uiteindelijk vind ik dat de bibliotheek zich vooral (maar niet uitsluitend) moet richten op de mensen die niet zo vooruit kunnen in de informatiewereld en een helpende hand nodig hebben (al was het maar om nóg een stukje verder te helpen dan ze al zijn voor de 'gevorderde lezer en informatiegebruiker').
En die jeugdbibliotheek in Hoorn, daar word ik helemaal blij van. Leuk stukje had je daar over geschreven! Ik had eerder al een stukje bij Edwin over het project Babel gelezen (daar kende ik het filmpje van).

Mark Deckers zei

He Festina: leuk artikel. Mooie combinatie van professie en eigen ervaringen. Met veel plezier gelezen.

Dzjiedzjee zei

Weer een goed bericht van je! Voer voor veranderingsgezinde collega's ;-)

Festina Lente zei

@ Mark: dank je wel voor je lieve woorden; het is niet voor niets dat ik een paar keer naar jouw projecten en artikel verwijs: volgens mij heb je verfrissende ideeën!

@ Gert-Jan: dank je! En dan werk ik nog niet eens zelf bij een OB! Maar eigenlijk geldt mutatis mutandis hetzelfde ook voor de UB's denk ik.