Moeten bibliotheken stilteparadijzen zijn?

Zelf ben ik een groot voorstander van stilte; er is immers al herrie genoeg op de wereld. In stilte kun je je ook beter concentreren. En toch staat de stilte onder druk, ook bij bibliotheken. In de bibliotheek waar ik zelf werk, zijn er gelukkig stilteplekken genoeg. Logisch, want voor een universitaire studie moet je je wel eens concentreren. Er zijn zelfs mensen die hier gestudeerd hebben en puur voor de stilte naar onze bibliotheek zijn teruggekomen om er in de heerlijke stilte van de leeszaaal een boek te schrijven.

Die stilte moet je de mensen gunnen; de Belgische schrijfster Ann de Craemer schreef bijvoorbeeld pas in De Morgen over haar bibliotheekervaringen:

In God de Vader geloof ik allang niet meer, maar in bibliotheken kan ik vandaag nog de heilige sfeer proeven die ik als kind in kerken heb ervaren. De stilte. Het gevoel met z’n allen met iets bezig te zijn dat hoger en groter is dan jezelf. Een geur die je alleen op die plek kan vinden. Digitalisering is fantastisch; vooruit met die geit, maar bibliotheken als fysieke plekken waar ons collectief geheugen is opgeslagen moeten we zo lang mogelijk in ere blijven bewaren. Ik herhaal de woorden van een protesterende man aan de voordeur van Kensal Rise Library: “We verdedigen de bibliotheek en we gaan niet moreel inferieur zijn aan de Victorianen die ze 111 jaar geleden gebouwd hebben.” Leve de e-reader, maar vooral leve het papieren boek, en leve de plekken waar mensen kosteloos kunnen genieten van het mooiste en meest nuttige tijdverdrijf dat er is: lezen.

Toen wij onze hippe en catchy Learning Zone planden, was het niet de bedoeling dat het een stilteplek zou worden, maar de studenten hebben dat zelf afgedwongen. En ze ergeren zich dan ook dood aan de middelbare scholieren die hier komen studeren in de examentijd. En ondertussen staan de digiboards en touchtable in deze ruimte er behoorlijk ongebruikt bij...

Toch wil de bibliotheek ook een ontmoetingsplek zijn en en blijven en moet het er een beetje bruisen (natuurlijk liefst van kennisdeling), want anders krijg je absoluut een te stoffig imago en gebeurt er straks hetzelfde als met kerken: dan komt er niemand meer en staat onze collectie een beetje te verstoffen op een plek die het hart van de campus zou moeten zijn.

'Te verstoffen? Maar alles is toch digitaal tegenwoordig?'

O ja? Wat het maar zo! Slechts 35% van het huidige actuele boekaanbod is digitaal aanwezig, om maar eens wat te noemen. Daar heerst in ieder geval stilte.

Maar dát is nou net de stilte die we niet willen!

Zie ook: de bib uitdagend rustpunt aan zee