zondag 24 mei 2020

De uitdagingen van afstandsonderwijs: toolgericht of doelgericht?


Online lesgeven, dat gaat natuurlijk met name over de tools, in het begin tenminste wel. Gebruik je Microsoft Teams, Google Meet, Google Hangouts, Virtual Classroom, Zoom, WebEx, BigBlueButton of Jitsi? Dat hangt er maar van af wat je organisatie biedt natuurlijk. Is je instelling al overgestapt op Office 365, dan is het duidelijk, dan gebruik je Microsoft Teams. Werk je via Brightspace, dan gebruik je Virtual Classroom. Maar wat als je dat niet kunt of wilt gebruiken, dan blijven bijvoorbeeld Zoom, Jitsi, BigBlueButton of WebEx over. Maar dan zul je wel last hebben van ofwel privacykwesties ofwel instabiele verbindingen. Want deze tools worden ook gebruikt voor online vergaderen, dus de lijnen zijn nogal….overbezet soms.

En als je je tool gekozen hebt, dan ga je eens kijken naar je didactiek. Of andersom, je kijkt eerst naar wat je wilt bereiken met welke didactiek en dan kies je de juiste tool daarbij, hoewel je vaak die keuze niet hebt, omdat de organisatie al voor je gekozen heeft welke tool je moet gebruiken. Maar als je de keuze hebt, kies je als informatiespecialist natuurlijk voor de meest privacyvriendelijke en draag je dat ook uit.

Enfin, de didactiek. Want online lesgeven is natuurlijk wel anders dan fysiek lesgeven: de interactie met de groep is wat minder natuurlijk en het kost scholieren of studenten nog meer inspanning om via een scherm naar jou te kijken dan om jou live te zien.


Schermen zijn immers vermoeiend - ook voor de jeugd! Zorg dus dat je zelf zo min mogelijk onafgebroken aan het woord bent. En als je dat toch wilt zijn, maak dan liever een kennisclip (handleiding) die vooraf bekeken moet worden. Dat kost wel wat meer werk, maar als het goed is, kun je die vaker inzetten. Wat je ook kunt doen, is een kennisclip van een ander over jouw onderwerp inzetten. Dat kost nóg minder tijd en er is een overvloed aan dit soort materialen. Het mooiste is als je daar een paar opdrachten bij maakt en samen over de uitkomsten van die opdrachten gaat filosoferen. Dan heb je als het goed is een mooi gesprek over iets wat je samen bekeken hebt. Natuurlijk is dat niet altijd mogelijk, maar het is wel een effectieve methode.

Pauzes, een duidelijke opbouw van de les als houvast plus het uitspreken van de verwachtingen naar de studenten toe en afwisseling (variatio delectat!) zijn bij een normale cursus al belangrijk, maar bij een online les gewoonweg onontbeerlijk. En daarbij spreek ik vooral als ervaringsdeskundige met betrekking het vólgen van online cursussen. Fijn als je tijdens de les of cursus bijvoorbeeld even de break out room in kunt om in kleiner en overzichtelijker verband de stof of het onderwerp te bespreken. Of dat er even een polletje gehouden wordt (door middel van hand opsteken, wel of niet in beeld zijn of een gekleurd papier voor de camera houden - bij een programma als Even tot hier werkt dat ook mirakels! Maar goed, af en toe mentimeteren kan ook natuurlijk.


Gamification en een keer iets verrassends doen is ook heel stimulerend. Waarom geen college geven op Second Life bijvoorbeeld, zoals in Tilburg gebeurt? (dank voor de tip, Norma!)

Maar goed, ga er maar aan staan als je je offline lessen even in een paar dagen moet omzetten naar volledig online. Respect voor degenen die dat (hebben) moeten doen! Zelf ben ik pas in september aan de beurt, dus ik heb nog tijd genoeg om er over na te denken hoe ik het wil gaan aanpakken. Het ligt er een beetje aan hoe het virus zich ontwikkelt….

Tot slot: Goede tips vind je te over op internet. Een greep:

Platforms:

Vraagbaak online onderwijs van Surf (veel en goede informatie, ook webinars)

Handige tips op het gebied van digitale didactiek van de Open Universiteit (specialisten van het eerste uur op het gebied van afstandsonderwijs)

Het weblog van Wilfred Rubens: (bijna) elke dag een post over e-learning (of liever gezegd technology enhanced learning)

Tips bij leren op afstand van de Radboud Universiteit
Losse artikelen 
Toolgericht of doelgericht (algemeen en ja, daar heb ik de titel van geleend)

Kort, krachtig, digitaal leermateriaal (over het maken van activerende e-learningmodules)
Een bestaande cursus omzetten naar een online cursus
Tips voor online samenwerkend leren (over het ontwerpen van een groepsopdracht)

How to motivate students in online learning (over hoe studenten te motiveren tijdens online cursussen)
De waardering van lesgeven op afstand door docenten en studenten ('lesgeven via een rietje'/ MBO)


Will the coronavirus make online education go viral? (over het massaal overgaan op online lessen op de Chinese universiteiten - onze voorgangers op dit gebied….)

Hoger onderwijs in de 1,5 m samenleving: Didactische scenario's voor 1 september (over verschillende didactische scenario's voor de 1,5 meter campus vanaf september)


Geen opmerkingen: