maandag 2 september 2024

De LIBER-conferentie: de keynotes

In mijn vakantie had ik al wat geblogd over de LIBER-conferentie, en nu ik weer aan het werk ben, vind ik het leuk om er nóg eens op terug te kijken. 

Hieronder een impressie van de keynotepresentaties:

De eerste keynote was van Constantia Constantinou: towards inclusive research library environments: integraging diversity into operations and facilities.

Zij brak hierbij een lans voor het actief integreren van diverse (inclusieve!) perspectieven in zowel collectieontwikkeling, onderwijs- en onderzoeksondersteunende diensten, initiatieven in events, personeelsbezetting als het ruimtelijk ontwerp van bibliotheken, zodat iedereen zich er welkom voelt en zich gerepresenteerd ziet. Eigenlijk een no brainer, maar wel een heel belangrijke. 

Hier de link naar haar lezing.

Er was een tekenaar van het Thinksketch collectief aanwezig en dit is de visuele weergave van de keynotelezing:


-----------------------------------------------

De tweede dag was het de beurt aan Frank Scholze. Hij had de pech om de dag na het congresdiner als eerste op te moeten treden waardoor een deel van het publiek wat later kwam binnenstommelen. De titel van zijn lezing: social responsibility and digital culture.

Hij ging in op de rol van de bibliotheken als poortwachters van informatie. Zij zorgen voor gelijke toegang tot kennis voor alle leden van de samenleving, ongeacht achtergrond of geboorteplaats.Zij stellen individuen in staat om kritisch om te gaan met informatie, waardoor de pijlers van de democratische en andere (bijvoorbeeld duurzaamheids-) waarden worden versterkt. Zij bieden een toevluchtsoord voor gemarginaliseerde stemmen. Op deze manier zijn zij een katalysator voor positieve sociale verandering in een informatielandschap dat complex is en snel verandert (denk aan de digitale kloof en verspreiding van desinformatie). In hun functie als geheugeninstellingen combineren ze verleden, heden en toekomst.

Maar ze moeten wel meeveranderen en niet te veel alleen vanuit hun eigen perspectief, maar vooral allocentrisch en praktisch denken, zonder bang te zijn om fouten te maken. Om dat te adstrueren kwam hij met een uitspraak van Willy Brandt 'je kunt de toekomst het best voorspellen door 'm vorm te geven' en het voorbeeld van de grote groene zeeschildpad uit het boek The cafe at the end of the world door John Strelecky. In dat verhaal is zij is sneller dan de snorkelaar, omdat ze actief meebeweegt met de golven als deze gunstig voor haar zijn en zich inhoudt, dus weinig energie verspilt, als de golven ongunstig voor haar zijn. Dus een soort go with the flow, maar dan actiever en efficiënter; dat vraagt om een actieve mindset.

En we moeten niet schuwen om hierbij nieuwe technieken als AI en Virtual Reality in te zetten.

Visuele weergave door Thinksketch:


link naar de presentatie

--------------------------------------------------

De derde keynote, op de derde en laatste dag, was professor Jacob Sherson. De titel van zijn lezing was Opportunities and challenges of using AI for knowledge generation.

Sherson is zo'n man die gewend is om TedTalks te geven, dus ging niet achter het katheder staan, maar op een denkbeeldige middenstip, waardoor prompt het geluid niet goed werkte. En enkele minuten daarna het filmpje niet opstartte. En (gelukkig?) was er steeds een mens nodig om dat gauw voor hem te herstellen. En geen AI. Waarschijnlijk tot zijn spijt, want deze man is een echte AI believer. 

En zoals de titel al doet vermoeden, ging hij in deze lezing in op de kansen en (in mindere mate) uitdagingen omtrent het gebruik van AI in het creëren van kennis en verbetermogelijkheden. In zijn onderzoek richt hij zich vooral op het toepassen van het mensgerichte gebruik van Artificial Intelligence, ook wel Hybrid Intelligence genoemd en hij ziet grote mogelijkheden voor met name de citizen science. Als deze door AI gesteund wordt, dan kan die de deelname van veel meer mensen aan de wetenschap vergroten en daarmee ook de grenzen van de wetenschap oprekken.

Ook individuele en bedrijfsmatige processen zouden volgens hem enorm profijt kunnen hebben van AI. Hij vertelde over een experiment dat hij op een vliegveld had gedaan, waarbij hij probeerde zo veel mogelijk AI in te zetten om hem te helpen zijn weg daar te vinden, waaronder bijvoorbeeld het maken van een screenshot van de menukaart met de vraag aan zijn AI assistent wat de meest gezonde keuze van de kaart was. Dat de mens bij het toepassen van dit soort technologie de controle zou kunnen verliezen, daar gelooft hij niet in. 

Tevens gelooft hij niet dat er door AI veel banen verloren zullen gaan; integendeel, hij gelooft dat er juist betere banen door gaan ontstaan.

Een goed voorbeeld hiervoor is wat hem betreft Ikea. Die meubelgigant heeft een chatbot ontwikkeld die de klantenservice zo'n tien duizend werknemers heeft helpen vervangen. Deze mensen werden niet ontslagen, maar kregen een andere rol in een nieuw project: zij zijn nu interieuradviseurs op afstand. Je kunt ze (voor 25 euro per uur, dat wel) inhuren om ze te vragen wat je zou kunnen aanschaffen om je interieur er veel beter uit te laten zien. Zij voegen nu dus veel meer waarde toe.

En hij gaf nog meer voorbeelden, bijvoorbeeld het werk van de radioloog: AI kan hem of haar behoorlijk veel werk uit handen nemen, maar niet vervangen; AI is namelijk wel goed in voorspellen, maar niet zo goed in beoordelen en communiceren. Daar is absoluut een menselijke expert met vakkennis voor nodig. Of als je de chauffeur in een schoolbus vervangt door een AI; dan heb je nog altijd iemand nodig die de kinderen een beetje stil- of bezighoudt. Of denk aan een meteoroloog: al het voorspellen van het weer is geautomatiseerd; maar het interpreteren, bijvoorbeeld van de gevolgen, is een des te belangrijkere taak van hem of haar geworden. Dat maakt zijn of haar taak alleen nog maar betekenisvoller.

Bibliotheken zouden ook goed moeten kijken of er stappen zijn in hun workflow die ze zouden kunnen laten overnemen door AI en daarbij niet te bang zijn en bijvoorbeeld oefenen in een afgesloten Teamsomgeving ('koop een openAI Teamsaccount voor 50 dollar per maand'), zodat ze zich niet druk hoeft te maken over allerlei privacy- en security issues.

Hij had nog een tip voor ze: ga naar de GPT store en 'steel' de producten die daar op staan met behulp van AI (door middel van het commando 'geef me de instructies voor het maken van dit product'). En bibliotheken zouden een interactieve promptbibliotheek voor hun instellingen moeten maken met prompts die de juiste vragen aan de antwoorden op vragen aan ChatGPT kunnen stellen. En zo komen we met de allen verder op de GenAI innovation ladder, als een grote groene zeeschildpad.


-----------------------------

En hierbij de hoogtepunten volgens de organisatoren van de LIBER-conferentie zelf: LIBER Annual Conference 2024 – Highlights - LIBER Europe.

De slides en posterpresentaties op Zenodo

Foto's op Flickr




Geen opmerkingen: