zondag 24 januari 2016

Agressieve beleefdheid


Al zo lang als ik me kan heugen, zijn we geabonneerd op de VPRO-gids. Onlangs kwam ik erachter dat de stukken die erin staan ook gratis online te vinden zijn, maar we willen de VPRO zo veel mogelijk steunen. Daarom ben ik ook nog extra steunlid.

Een van de eerste dingen die ik doe als de VPRO-gids op de mat is gevallen, is de columns van respectievelijk Esther Gerritsen, Arnon Grunberg en A.L. Snijders lezen. Dat zijn meestal fijne cadeautjes, zo vlak voor het weekend (de gids komt meestal op donderdag).

Pas was ik wat achter met lezen en had ik dus nog wat juweeltjes tegoed. Een column van vorige week van A.L. Snijders vond ik bijzonder charmant. Hij ging over Adriaan van Dis en met name de term die hij verzonnen had: agressieve beleefdheid. Net als Snijders vind ik dat een mooie vondst.Het is eigenlijk een oxymoron; de woorden spreken elkaar zo'n beetje tegen. Maar dat maakt de uitdrukking des te sterker.

Enfin, dit is wat A.L. Snijders er over zegt in z'n column:
In het 5 jaar later-gesprek met Jeroen Pauw komt Adriaan van Dis met een opmerking die mij doet denken aan Monte Carlo en het incident op het landelijke stationnetje: ‘Ik ben soms aardig, maar in mij zit ook een boze man, die ik niet toon, omdat ik geloof in aanvallende beleefdheid.’Aanvallende beleefdheid, daar heb ik nog nooit van gehoord. Hij legt het gelukkig uit. Als er weer eens gezeik is met vreemdelingen, vluchtelingen, jihadisten, en hij ziet bij de bushalte een vrouw met een lap over haar hoofd, dan groet hij haar nadrukkelijk, als teken dat hij niet wil dat zij apart gezet wordt. Hij ziet dat zo’n vrouw schrikt van zoveel vriendelijkheid, daarom noemt hij het aanvallende beleefdheid. De achterliggende idee is dat de kinderen en kleinkinderen van deze mensen in ons type maatschappij ‘vanzelf’ zullen losraken van de scherpe kanten van hun geloof, zoals dat ook met ons eigen christendom gebeurd is.Het is duidelijk, Adriaan van Dis is een vooruitgangsdenker. Mijn aard is pessimistischer, maar ‘aanvallende beleefdheid’ is een prachtige vondst, die ik misschien ook op het menu moet zetten.
Heerlijk, en zo veel malen te verkiezen boven het tegendeel (passieve agressiviteit). Nu nog even oefenen op het geaffecteerde stemmetje van de heer Van Dis....

2 opmerkingen:

Marina Noordegraaf .... zei

Gave oxymoron! Interessant en herkenbaar fenomeen ook. Dat je niet voor jezelf (in)staat maar plaatsvervangend beleefd bent (beleefd bovenop je eigen beleefdheid). Dat is gewoon toooooooo much voor de ander, obviously :-)

Festina Lente zei

Ja, beleefdheid wordt zo een confrontatiemiddel ;)